Rzeszowski ratusz, usytuowany blisko Rynku, stanowi najważniejszy budynek w mieście. Reprezentacyjny charakter nadaje mu to, że w jego murach mieści się siedziba prezydenta miasta, czyli zarządcy Rzeszowa.

Pierwszy ratusz powstał w Rzeszowie w XIV wieku, czyli zaraz po nadaniu miastu praw miejskich, dla przypomnienia było to 19 stycznia 1354 roku. W dokumencie z 1427 roku znajdujemy zapis o ratuszu z piwnicami, w których nabyć można było wino i miód. Prawdopodobnie pierwsza budowla została zniszczona w czasie walk i wojen. Nowy budynek ratusza powstał z polecenia Mikołaja Spytka Ligęzy przed 1591 rokiem. Był to niewielki murowany budynek z gankiem, przedsionkiem i wieżą, otoczony licznymi kramnicami. Uległ zniszczeniu w 1657 roku.

Obecny wygląd i formę zawdzięcza rzeszowski ratusz przebudowom z XIX wieku, odwołującym się do krakowskiego renensansu. Ratusz według danych historycznych postawiono w 1898 roku, według projektu lwowskiego budowniczego Franciszka Skowrona. W XVII wieku na wieży ratusza istniał dzwon, którego uderzenia wyznaczały godziny handlu na początku rano, a bicie popołudniu wyznaczało koniec.

Heraldyczny orzeł, umieszczony nad wschodnią elewacją budynku, wykonany był przez Jana Dascheka ze Lwowa. Dekoracja malarska wielkiej sali posiedzeń była autorstwa malarza ze Lwowa, Szczurowskiego, witraże – Henryka Schapira. Prace kowalskie robił Michał Woźniak z Rzeszowa. Zegar pochodzi z lwowskiej firmy Komorowskiego. Cegły na budowę dostarczała cegielnia Ludwika Holzera. Dachówki sprowadzano z fabryki w Niepołomicach, zaś kafle z Krakowa, od Nieźwiedzkiego. Ozdobne parkiety pochodziły z fabryki Potockich w Kamionce, a płytki kamionkowe na posadzki sprowadzono z Pragi. Prace zostały zakończone w 1900.


Podczas II wojny światowej ratusz uległ dewastacji, zwłaszcza zniszczono wystrój rzeźbiarski i malarski. Dalsze zubożenie budynku nastąpiło w II poł. XX w.- podaje portal miasta Rzeszowa.

Rzeszowska ratusz umiejscowiony jest w południowo-zachodniej części rynku, ma kształt prostokąta. Posiada wielospadowe dachy z wieżyczkami, murowany z cegły, a piwnica z kamienia. Obecnie elewacja ma kolor piaskowy. Jest reprezentacyjnym gmachem użyteczności publicznej, mieszczącym się w samym centrum miasta i będący niejako „sercem” rynku. Okna posiada różnej wielkości, są one prostokątne, okrągłe lub zamknięte ostrołukowo. Balkony ratusza osadzone są na kamiennych, profilowanych kroksztynach, posiadającymi ażurowe balustrady. Wejście główne od usytuowane jest od północy (patrząc na rozmieszczenie budynku) znajdujące się pomiędzy dwiema reprezentacyjnymi belkami.

W latach 1993–96 przeprowadzono gruntowny remont, rekonstrukcję i modernizację wnętrz ratusza według projektu wykonanego w rzeszowskiej Pracowni Sztuk Plastycznych pod kierownictwem Tadeusza Karysia. To był największy do tej pory okres renowacyjny rzeszowskiego ratusza.

Z wieży ratuszowej co godzinę odtwarzany jest hejnał, który jest utworem przygotowanym przez znanego i cenionego, niestety zmarłego już kompozytora i trębacza Tomasza Stańkę.

W budynku swoją siedzibę obecnie ma prezydent miasta, urząd miasta oraz odbywają się tu śluby (siedziba USC). W ratuszu odbywają się także sesje rady miasta, która spotyka się w reprezentacyjnej sali z balkonem. Siedziba Rady Miasta mieści się w innym budynku miejskim.

Ciekawym zjawiskiem jest fakt, że piwnice ratusza miejskiego połączone są z kamieniczkami, znajdującymi się wokół rynku. Przez ich teren prowadzi Podziemna Trasa Turystyczna, leżąca pod płytą rynku.

Ratusz można zwiedzać, jednak należy wcześniej zgłosić taką chęć i ustalić w godzinach pracy urzędu miasta. Poza godzinami pracy budynek jest zamknięty i można go podziwiać wyłącznie z zewnątrz. Wrażenie robi na niemal każdym zwiedzającym stolicę Podkarpacia.

Piękno ratusza podziwiać można z całego rynku, a dzięki mieszczącym się wokół niego kawiarniom i restauracjom, można zachwycać się jego pięknem popijając kawę, czy jedząc obiad o każdej porze dnia i wieczorem, kiedy podświetlony, robi wrażenie i mocno wyróżnia się na tle rzeszowskiego rynku.